FIRSATLARI ARTIRMA TEKNOLOJİYİ İYİLEŞTİRME HAREKETİ (FATİH) PROJESİ
INCREASING OPPORTUNITIES IMPROVING TECHNOLOGY MOVEMENT (FATIH) PROJECT
Arzu BİLİCİ
Öğretmen, MEB Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü, Ankara, Türkiye
arzubilici@meb.gov.tr
Dr. Tunç Erdal AKDUR
Başöğretmen, MEB Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü, Ankara, Türkiye
tuncakdur@meb.gov.tr
ÖZET
Eğitimde Fatih Projesi kapsamında eğitim ve öğretimin niteliğini arttırmak ve fırsat eşitliğini sağlamak amacıyla BT araçlarının öğrenme-öğretme sürecinde etkin kullanımı için okul öncesi, ilköğretim ve ortaöğretim okullarındaki dersliklerin tamamına bilgisayar, etkileşimli tahta ve geniş bant internet altyapısı sağlanacaktır. Dersliklere kurulacak BT donanımının öğrenme-öğretme sürecinde etkin kullanımını sağlamak amacıyla öğretmenlere hizmetiçi eğitim verilecek, öğretim programlarında etkin BT kullanımı sağlanacak, eğitsel e-içerikler temin edilecek ve bilinçli, güvenli BT kullanımı sağlanacaktır. FATİH projesinin beş ana bileşeni bulunmaktadır. Bunlar; 1- Donanım ve Yazılım Altyapısının Tamamlanması, 2- e-İçeriğin Sağlanması ve Yönetilmesi, 3- Öğretim Programlarında Etkin BT Kullanımı, 4- Öğretmenlerin Hizmetiçi Eğitimi, 5- BT’nin Bilinçli, Güvenli, Yönetilebilir ve Ölçülebilir Kullanımının sağlanmasıdır. Eğitimde Fatih Projesi Millî Eğitim Bakanlığı ve Ulaştırma Bakanlığı tarafından yürütülecek olup 3 yılda tamamlanması planlanmaktadır. 1. yıl ortaöğretim okulları, 2. yıl ilköğretim ikinci kademe, 3. yıl ise ilköğretim birinci kademe okullarının BT donanım altyapısı, e-içerik, öğretim programı, hizmetiçi eğitim ve bilinçli güvenli internet kullanımı bileşenlerinin tamamlanması amaçlanmaktadır.
ABSTRACT
In the scope of Fatih Project to increase the quality of education and training and to ensure equality of opportunities, computer, interactive blackboard and high speed internet infrastructure will be provided to preschool, primary and secondary school classrooms for effective use of IT tools in the process of learning-teaching. Classrooms will be established to ensure the efficient use of IT equipment in the process of learning-teaching. In-service training will be given to teachers, effective use of IT will be provided across all curriculum programs, educational e-content will be provided and safe usage of IT will be provided. FATIH project has five main components. These are: 1 - Completing Hardware and Software Infrastructure, 2 - Provision and Management of e-Content, 3 - Effective Use of IT in Education Programs, 4 - In-Service Training of Teachers, 5 - Smart, secure, manageable and measurable use of IT. Fatih Project is carried out by the Ministry of National Education and the Ministry of Transport and will be completed in 3 years. 1. year secondary schools, 2. year second level of primary schools, 3. year first level of primary schools IT hardware infrastructure, e-content, curriculum, in-service training and safe internet usage components will be completed.
Anahtar Kelimeler
Dersliklerde Bilişim Teknolojileri, İzlenebilir Güvenli İnternet, Ağ altyapısı, e-İçerik, Bilişim Teknolojisinin Öğretim Programlarına Entegre Edilmesi.
Keywords
IT Technologies in Classrooms, Observable Safely Internet, Network Infrastructure, e-Content, Integration of IT Technologies to Curriculum Programs
GİRİŞ
Amaç
Eğitimde Fatih Projesi kapsamında e-Dönüşüm Türkiye Projesi kapsamında üretilen ve Ülkemizin bilgi toplumu olma sürecindeki eylemleri tanımlayan Bilgi Toplumu Stratejisi Belgesi, Kalkınma Planları, Bakanlığımız Stratejik Planı ve BT Politika Raporunda yer alan hedefler doğrultusunda, 2013 yılı sonuna kadar okul öncesi, ilköğretim ve ortaöğretim okullarımızda yer alan tüm dersliklere BT araçları sağlanarak, dersliklerde öğretmenler tarafından BT destekli öğretimin gerçekleştirilmesi amaçlanmıştır.
Hedefler
Donanım altyapısının iyileştirilmesi bileşeni kapsamında, Anaokulu, ilköğretim ve ortaöğretim kademesi okullarındaki (yaklaşık 40.000 okul) bütün dersliklere (yaklaşık 620.000 derslik) bilgisayar, etkileşimli tahta ve geniş bant internet erişimi sağlanacaktır. Her okula en az bir adet çok amaçlı fotokopi makinesi sağlanacaktır.
e-İçeriğin sağlanması bileşeni kapsamında, öğretim programlarında yer alan ders içerikleri için öğrenme nesneleri hazırlanacak ve e-kitap formatında elektronik ortama aktarılacaktır. Bu e-içeriklere web tabanlı ortamlarda hem çevrimiçi hem çevrimdışı biçimde ulaşılabilecektir.
Öğretim Programlarında Etkin BT kullanımı bileşeni kapsamında okul öncesi, ilköğretim, ortaöğretimde kullanılan öğretmen kılavuz kitapları, program uygulama kılavuz kitapları ve öğretim modüllerinde yer alan öğretim etkinlikleri okullarımızın dersliklerine sağlanan donanım altyapısının ve eğitsel e-içeriğin etkin kullanımını içerecek şekilde güncellenecektir.
Öğretmen Hizmetiçi Eğitimi bileşeni kapsamında okullarımızda görev yapan yaklaşık 600.000 öğretmenin; sınıflara sağlanan donanım altyapısını, eğitsel e-içeriği ve BT’ye uyumlu hale getirilen öğretim programlarına uygun biçimde kullanma becerilerini geliştirmeleri için yüzyüze ve uzaktan eğitim aracılığıyla hizmet içi eğitimi gerçekleştirilecektir.
BT’nin Bilinçli, Güvenli, Yönetilebilir ve Ölçülebilir Kullanımının sağlanması bileşeni kapsamında, eğitim-öğretim süreçlerinde BT araçlarıyla birlikte internetin bilinçli ve güvenli kullanımının sağlanması için gerekli donanım ve yazılım altyapısının kurulması ve mevzuat düzenleme çalışmaları yapılacaktır.
Projenin Gerekçesi
Devlet Planlama Teşkilatı tarafından hazırlanan (2006-2010) Bilgi Toplumu Stratejisi’nde Bilişim Teknolojilerinin Eğitim Sistemimizde kullanımıyla ilgili olarak “Bilgi ve iletişim teknolojileri eğitim sürecinin temel araçlarından biri olacak ve öğrencilerin, öğretmenlerin bu teknolojileri etkin kullanımı sağlanacaktır.” hedefi yer almaktadır. Bu kapsamda Bakanlığımızdan; örgün ve yaygın eğitim verilen kurumlarda bilgi ve iletişim teknolojisi altyapısının tamamlanması, öğrencilere bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanma yetkinliğinin kazandırılması ve bu doğrultuda öğretim programlarının geliştirilmesi istenmektedir.
Mevcut Durum, İhtiyaçlar ve Problemler
Ülkemizde bilişim teknolojilerinin eğitime entegrasyonu sürecinde, her okula bir BT sınıfı kurulması yaklaşımı 1990’lı yıllardan beri çözüm yöntemi olarak kullanılmaktadır. Şu anda okullarımızın tamamına yakını BT sınıflarına sahiptir. Ancak BT sınıflarının okullarda kullanımı ve eğitime entegrasyonu sürecinde çeşitli sorunlar yaşanmaktadır. BT sınıflarının haftalık ders programı bağlamında kullanıldıkları düşünüldüğünde, her öğretmen ve öğrenci için kullanım süresi ve kapasitesi yetersiz kalmaktadır. Okullarımızda BT sınıfları genellikle bilişim teknolojileri dersi öğretiminde kullanılmaktadır. Bu sebeplerle, her dersliğin bilişim teknolojileriyle donatılması yaklaşımına geçilmesi gerekli görülmektedir. Dünya genelinde artık bilişim teknolojileri dersliklerde daha çok kullanılmakta, bu teknolojiler öğrenci ve öğretmenlere daha çok yaklaşmakta ve yüz yüze eğitimle BT destekli eğitimin derslik ortamında birlikte gerçekleştirilmesine yönelik çalışmalar hızlanmaktadır. Bu sebeplerden dolayı içinde bilişim teknolojileri araçlarının olduğu derslik anlayışına geçilmesine Bakanlığımız tarafından karar verilmiştir.
Projeden Doğrudan ya da Dolaylı Yoldan Fayda Sağlayacak Gruplar
Ülkemizin, demografik yapısının sağladığı potansiyelden doğru seçimlerle yararlanır ve hem uluslararası alanda hem de farklı toplum kesimleri arasında varolan sayısal uçurum azaltılırsa, bilgi toplumuna dönüşümde başarıya ulaşmak mümkün olacaktır. Türkiye’nin stratejik önceliklerinin başında ekonomik ve sosyal alanda topyekün bir değişimi ifade eden bilgi toplumuna dönüşüm süreci; giderek güçlenen ekonomisi, genç ve dinamik nüfus yapısı, küreselleşen dünya ekonomisinin avantajlarını giderek daha iyi kullanan deneyim sahibi girişimcileri ile Türkiye açısından büyük fırsatlar sunmaktadır. Bu fırsatlar etkin şekilde kullanılarak, 2010 yılına kadar uluslararası rekabet gücüne sahip bilgiye dayalı ekonomik ve sosyal gelişimin sürdürülebilir kılınması ve toplumsal refahın artırılması için bütüncül bir dönüşüm stratejisi izlenmesi gerekmektedir.
Bu kapsamda; ekonomik ve sosyal yaşamın hemen her alanını ilgilendiren bilgi toplumuna dönüşüm sürecinde doğru stratejiler geliştirmek ve uygun adımları zamanında atabilmek için öncelikle; 2010 yılına kadar Türkiye’nin bilgi toplumuna dönüşümünde pay sahibi olacak unsurlar da dahil olmak üzere ülkenin koşul ve ihtiyaçları tespit edilmiş, dünyadaki genel yaklaşım ve dinamikler de göz önünde bulundurularak stratejik öncelik ve hedefler belirlenmiştir.
Nitekim, bu doğrultuda yukarıda ki DPT’ nin Bilgi Toplumu Stratejisinin hedeflerini ilke edinen Eğitimde Fatih (Fırsatları Artırma Teknolojiyi İyileştirme Hareketi) Projesi ile Türkiye’de ki 40.000 okul ve 620.000 derslik teknolojik donanım ve alt yapısı ile birlikte geniş bant internet erişimine sahip hale gelecektir. Sosyal dönüşüm anlamında en büyük gelişme öğretmen ve öğrencilerin eğitim alanında bilgiyi ve teknolojiyi en etkin şekilde kullanabilmeleri yönünde beklenmektedir. Teknolojiyi etkin kullanan öğrencileri yetiştirebilen bir ülke olarak Türkiye’nin ciddi anlamda sosyal fayda sağlayacağı öngörülmektedir. Bilgi ve teknolojiyi etkin kullanan bireylerin işletmelerde kolaylıkla istihdam edilerek üretime ve ekonomiye fayda sağlayabileceği düşünülmektedir. Eğitimde Fatih (Fırsatları Artırma Teknolojiyi İyileştirme Hareketi) Projesi tüm öğretmen ve öğrenciler için eşit bilgi ve teknoloji olanağı sunacaktır.
Eğitimde Fatih (Fırsatları Artırma Teknolojiyi İyileştirme Hareketi) Projesinin uygulandığı okullardan mezun olan bireylerin gündelik ve iş yaşamlarında bilgi ve teknolojiyi etkin kullanarak bilgi toplumuna dönüşümü, gerçekleştirebilmeleri hedeflenmektedir. Bu proje sosyal ve kültürel değişimi de bünyesinde barındıran bütüncül bir süreçtir. Bireylerin gündelik yaşamlarında ve çalışma hayatlarında bilgi ve iletişim teknolojilerini etkin ve yoğun kullanımı, bilgiye erişim imkanlarının geliştirilmesi suretiyle kendi potansiyellerini gerçekleştirmelerini ve yaşam kalitelerini artırmalarını sağlayabileceği düşünülmektedir.
Türkiye, bu sosyal dönüşüm sürecinde, bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanımı ile ekonomik ve sosyal faydayı artırmayı amaçlayan etkin kullanım odaklı stratejiyi benimsemiştir. Bu doğrultuda, halen bilgi ve iletişim teknolojilerini göreceli olarak daha çok kullanan öğrenciler, çalışanlar ve işsizler odak kitle olarak seçilmiştir. Aynı zamanda, kısa ve orta vadede değişen ekonominin gereklerine uygun iş gücü ihtiyacını da karşılayacak bu öncelikli kesimlere, bilgi ve iletişim teknolojilerine erişim fırsatı ve eğitim süreçlerinin bu teknolojilerle desteklenmesi suretiyle kullanım yetkinliği kazandırılarak, bilgi toplumunun gerektirdiği insan kaynağının geliştirilmesi sağlanacaktır. Genç nüfusa sunulacak erişim imkanları, kazandırılacak yetkinlik ve motivasyon ile bilgi toplumuna dönüşümde “itici güç” yaratılmış olacaktır. Bu bağlamda Eğitimde Fatih (Fırsatları Artırma Teknolojiyi İyileştirme Hareketi) Projesi bilgi toplumu strateji belgesinde yer alan bu stratejiyi destekleyici nitelikte hedefler ortaya koymaktadır.
Projeden doğrudan ya da dolaylı yoldan fayda sağlayacak gruplar Bakanlığımıza bağlı okullarda görev yapan öğretmenler ve öğrencilerdir. Bu proje sayesinde öğrenciler ve öğretmenler dersliklerine kurulan bilişim teknolojisi araçlarını eğitim-öğretim süreçlerinde daha etkin kullanabileceklerdir.
YÖNTEM
Proje Uygulama Adımları
Proje kapsamında yapılacak temel çalışmalar aşamalı olarak aşağıdaki şekilde yürütülecektir:
1. 2011, 2012 ve 2013 yıllarında dersliklerine BT araçları sağlanacak okulların belirlenerek yıllara göre sıralanması
2. Proje okullarında ve dersliklerde ihtiyaç duyulacak bilişim teknolojilerinin teknik özelliklerinin ve ağ altyapısının ihtiyaçlarının tespiti ve teknik şartnamesinin hazırlanması
3. Bakanlık Merkez teşkilatında, okullarda ve dersliklerde bilişim teknolojisi donanım, ağ altyapısının kurulması ve internet erişiminin sağlanması
4. Eğitsel e-içeriğin sahip olması gereken pedagojik ve teknik özelliklerin belirlenerek, öğretim programlarında yer alan bütün ders içeriğinin çoklu ortam prensiplerine uygun olarak elektronik ortama aktarılması
5. Öğretim programlarının dersliklere sağlanan BT araçlarına ve eğitsel e-içeriğe uyumlu hale getirilmesi. Öğretmen kılavuz kitaplarına dersliklere sağlanan BT araçlarının kullanımını içeren ders etkinliklerinin eklenmesi
6. BT araçlarının, derslerin işlenmesi esnasında nasıl kullanılacağına dair öğretmenlere eğitim verilmesi
7. Dersliklerde bilinçli ve güvenli BT araçlarının kullanımının sağlanması için öğrencilerin, öğretmenlerin ve yöneticilerin internet kullanırken karşılaşabilecekleri riskler, dikkat etmeleri ve uymaları gereken kurallar belirlenerek bu konuda mevzuat hazırlanması.
8. Derslerde bilişim teknolojisi araçlarıyla öğretmenlerin ne düzeyde eğitim yaptıklarının izlenmesi ve gerektiğinde kullanımla ilgili gerekli önlemlerin alınması
9. Projenin değerlendirilmesine yönelik etki araştırmasının yapılması.
Proje Çıktıları
Eğitimde FATİH Projesi sonuçlandıktan sonra ortaya çıkan, dersliklerdeki BT araçlarının eğitim-öğretim amaçlı olarak kullanım oranı projenin başarısının göstergesi olacaktır.
FATİH Projesinin temel göstergeleri:
1. BT araçları ile donatılmış derslik sayısı
2. Dersliklerde BT araçlarını kullanma konusunda eğitim almış öğretmen sayısı
3. İnternet bağlantısı sağlanan derslik sayısı
4. Dersliklerdeki BT araçlarını kullanan öğretmen sayısı
5. Öğretin etkinliklerine BT kullanımı entegre edilerek güncellenmiş öğretmen kılavuz kitabı sayısı
6. Öğretmenlerin BT araçlarını ders öğretiminde haftalık olarak kullandığı ders saati sayısı
7. Güvenli internet kullanan öğretmen, öğrenci ve yönetici sayısı
Proje sonunda aşağıdaki proje çıktılarına ulaşmak hedeflenmektedir:
Proje tamamlanana kadar tüm derslikler BT araçları ile donatılacaktır. Proje sonunda öğretmenlerin tamamı dersliklerindeki BT araçlarını ve interneti öğretim süreçlerinde kullanma konusunda eğitim alacaktır. Proje sonunda öğretmenlerin tamamı her derste dersliklerindeki BT teknolojilerini ders öğretiminde kullanacaklardır. Proje sonunda tüm derslerin öğretmen kılavuz kitapları BT araçları ile öğretimi içerecek biçimde güncellenecektir. Proje sonunda Bakanlığımıza bağlı tüm okullarda güvenli ve bilinçli internet kullanımı sağlanacaktır. Dersliklerde kullanılan tüm yazılımların ne düzeyde kullanıldığı izlenebilecek ve raporlandırılacaktır.
Proje Uygulaması
Donanım ve Yazılım Altyapısının Sağlanması Bileşeni:
Fatih projesinin konseptine uygun Ankara Sincan’da proje pilot okulu oluşturulmuş, eğitim teknolojiside BT ekipmanlarının eğitim ortamlarında öğretmenlerimiz tarafından gerçek anlamda denemeleri yapılması sağlanmıştır. Bu okulumuzdaki eğitimcilerden ve öne çıkan iyi uygulamalar ülkemiz ve tüm dünya örnekleri toplanarak projenin konsepti güncellenmiştir. Bu okulumuzun tüm sınıflarına bilişim teknolojileri ve internet ağ altyapısı kurulmuştur. Söz konusu pilot okulda Fatih Projesi uygulamalarına yönelik yapılan araştırma sonuçlarına göre dersliklere sağlanan dizüstü bilgisayarların öğretmenlerin çoğunluğu tarafından kullanımı ve özellikleri, sağlamlık, kolaylık, hızlı açılması, hafif olması, istenilen netlikte görüntüye sahip, performansının yeterli olması, ev-okul kullanımı için uygun olması, ekran boyutunun yeterli olması, güneşli ortamda ekran görünümünün uygun olması açışından olumlu olarak değerlendirilmektedir.
Projeksiyon cihazıyla ilgili olarak ışık seviyesinin yeterli olması, bakımının ve, kullanımının kolay olması, görüntü kalitesinin yüksek olması, yer tasarrufu sağlaması, çabuk açılıp kapanması, renk canlılığı ve renk geçişini sağlaması nedeniyle kısa atımlı projeksiyon cihazının kullanımıyla ilgili olarak olumlu tutum ve görüş belirtmişlerdir.
Katılımcıların, etkileşimli tahta cihazının kullanımı ve özelliklerine yönelik olarak kullanım kolaylığı, korunabilirlik, eni ve boyunun yeterliliği, sağlamlığı, gölgelenme probleminin olmaması, dokunmatik özelliğinin bulunması, gürültü yapmaması, yüzeyinin dayanıklı olması, ekran notlarını kaydetme özelliğinin olması parametrelerine çoğunlukla kararsızım ifadesini kullandıkları görülmektedir. Buradan da öğretmenlerimizin etkileşimli tahta konusunda eğitime ihtiyaç duydukları gözlenmektedir.
Çok amaçlı yazıcılar okullarda öğretmenlerimizin hazırladıkları her türlü dokümanı (sınav soruları, ders notları, vb.) kolaylıkla çıktısını almaları ve öğrencilerine ders öğretimi amaçlı olarak dağıtabilmelerini sağlayacaktır. Çok amaçlı yazıcılar ayrıca okul idareleri tarafından idari işleri gerçekleştirme amaçlı da kullanılabilir.
Dersliklere kurulan ağ altyapısıyla ilgili olarak sınıf kablolamasının uygunluğu, internet hızının yeterliliği, bağlantı prizlerinin sağlamlığı ve estetikliği, bağlantının kolaylıkla yapılabilmesiyle ilgili olarak katılımcıların büyük çoğu olumlu görüş belirtilmiştir. Dersliklere kurulan ses sistemleriyle ilgili olarak, ses düzeyinin yeterliliği, ses kalitesinin yeterliliği, ses sistemindeki hoparlörlerin durumu noktasında olumlu görüş belirtmişlerdir.
Eğitsel e-İçeriğin Sağlanması ve Yönetilmesi Bileşeni:
Bu kapsamda; Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı ile birlikte yürütülen ortak çalışmalarla; e-içeriklerin genel, pedagojik ve teknik standartları belirlenmiştir. Böylece e-içerik üreten öğretmenlerimiz ve diğer üreticiler için rehber niteliğinde bir çerçeve oluşturularak üretime yönelik kriterler belirlenmiştir.
Ayrıca; öğretmenlerimizin e-içerik geliştirmelerini desteklemek amacıyla http://kursiyernet.meb.gov.tr/ adresinden de içerik geliştirmeye yönelik eğitim videoları yayınlamaktadır. Ayrıca ülkemizde öne çıkan e-içerik geliştiricisi özel sektör firmaları ile dünyadan bu alanda içerik geliştiren firmaların fatih projesi kapsamında e-içeriklerin hibe yazıları alınmış olup protokol hazırlıkları devam etmektedir.
Öğretim programlarında Etkin BT Kullanımı Bileşeni:
Öğretim Programlarının BT kullanımını desteklemesi amacıyla; öğretmen kılavuz kitaplarının okullarımızın dersliklerine sağlanan donanım altyapısı ve eğitsel e-içeriğin etkin kullanımını içerecek şekilde yenilenmesi amacıyla Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı ve Eğitim Öğretim Daireleri ile komisyon kurulması çalışmaları başlamıştır.
Öğretmenlerin Hizmetiçi Eğitim Bileşeni:
Proje bileşeni kapsamında; okullarımızda görev yapan yaklaşık 626.000 öğretmenin sınıflara sağlanan donanım altyapısını, eğitsel e-içerikleri ve BT’ye uyumlu hale getirilen öğretmen kılavuz kitaplarını etkin biçimde kullanma becerilerini geliştirmelerine dönük yüz yüze ve uzaktan eğitim aracılığıyla hizmetiçi eğitim faaliyetleri planlanmıştır. Akademisyenlerden oluşan bir kurulla bu konudaki çalışmalar devam etmektedir. Öğretmenlere verilecek ilk hizmetiçi eğitimin iki ay içinde başlanması öngörülmektedir. Ayrıca Eğitimde Fatih Projesinin tanıtımının yapılması ve yaygınlaştırılması hususunda Hizmetiçi Eğitim Dairesi Başkanlığı tarafından, yapılan tüm hizmetiçi eğitim faaliyetlerinin ilk gününde http://fatihprojesi.meb.gov.tr adresinde bulunan sinevizyon ve sunular kullanılarak projeyle ilgili tanıtım yapılmaktadır.
Ağ Altyapısı ve Geniş Bant İnternet Kullanımı ile Bilinçli ve Güvenli BT Kullanımının Sağlanması Bileşeni:
Bu kapsamda; her dersliğe geniş bant internet erişimi kablolu bağlantı ile sağlanması, eğitim-öğretim süreçlerinde BT araçlarıyla birlikte internetin de bilinçli ve güvenli kullanımını sağlamak için gerekli donanım ve yazılım altyapısının kurulması amacıyla sistem topolojisi çalışmaları tamamlanmıştır. Güvenli ve Bilinçli İnternet ve BT kullanımının farkındalığını oluşturmak amacıyla Genel Müdürlüğümüz bünyesinde bir çalışma grubu oluşturulmuş ve çalışmalar devam etmektedir. Bu konudaki ilk farkındalık etkinliklerinin iki ay içinde başlanması öngörülmektedir.
Gelişmiş ülkelerle ülkemiz arasındaki eğitimde bilişim teknolojilerinin kullanımıyla ilgili sayısal uçurumun ortadan kaldırılmasına dönük olarak projenin başarıya ulaşması için sahiplenilmesi ve proje farkındalığının oluşturulması konusunda bilgilendirme ve tanıtım toplantıları için hazırlıklar tamamlanmış olup iki ay içerisinde başlanması öngörülmektedir. Bu sahiplenme ve farkındalık toplantıları il valileri, milli eğitimden sorumlu vali yardımcıları, il milli eğitim müdürleri, projeden sorumlu il milli eğitim müdür yardımcıları, bakanlık müfettişleri ve il eğitim müfettişleri başkanlarına dönük olarak takvimlendirilmektedir.
SONUÇ
Eğitimde Fatih Projesinin eğitim öğretim boyutunda oluşturacağı katma değerler aşağıdaki biçimde sıralanabilir:
1. F@tih projesinin tamamlanması süreci sonunda Türkiye’deki internet ağ altyapısı ve topolojisi gelişerek çok büyük bir oranda fiber altyapı ile gelişmiş ülkelerin bant genişliği ve internet hızını yakalamış olacaktır.
2. Tüm okulların sınıflarına geniş bant internetin ulaşmasıyla ülkemizde elektronik seçim ve sayımın altyapısı oluşmuş olacaktır.
3. Gelişmiş ülkelerle ülkemiz arasındaki sayısal uçurum ortadan kalkacaktır.
4. İnternet kullanım oranları ve güvenli internet kullanımı, bilinçli teknoloji kullanımı konularında büyük mesafeler alınmış olacaktır.
5. F@tih projesi kapsamında okullara alınacak tüm donanım malzemelerinin Türkiye’de üretim veya montajının yapılması başta işsizlik, bilişim sektörünün gelişmesi gibi konularda ülkemize bir katmadeğer olacaktır.
6. Elektronik ortamdaki eğitim içeriklerin ve üretici firmalarının F@tih projesi ile başlayan süreç ile Türkiyedeki e-içerik kalitesi ve miktarında artış olacaktır.
7. Eğitimcilerin teknoloji ve BT okuryazarlığı seviyesinde artış olacaktır.
Fatih Projesi Milli Eğitim Bakanlığı ve Ulaştırma Bakanlığı tarafından birlikte yürütülmekte olup 3 yılda tamamlanması planlanmaktadır. 1. yıl ortaöğretim okulları, 2. yıl ilköğretim ikinci kademe, 3. yıl ise ilköğretim birinci kademe ve okulöncesi okullarının BT donanım altyapısı, e-içerik, öğretim programı, hizmetiçi eğitim ve bilinçli güvenli internet kullanımı bileşenlerinin tamamlanması amaçlanmaktadır.
KAYNAKÇA
Anderson N. & at all (2005). Sustaining and Supporting Teacher Professional Development in ICT. http://www.aare.edu.au/02pap/and02399.htm (5.11.2005)
Campell, A. Clark, 2006, The One-Page Project Manager: Communicate and Manage Any Project With a Single Sheet of Paper, Wiley
Corporate Author, 2008, A Guide to the Project Management Body of Knowledge, Project Management Institute
Dr Neil Anderson & at all (2005). Sustaining and Supporting Teacher Professional Development in ICT. http://www.aare.edu.au/02pap/and02399.htm (5.11.2005)
Dr. Dorothy Williams & at all. (2005). Teachers' ICT skills and knowledge needs Final Report to SOEID. http://www.scotland.gov.uk/library/ict/append-title.htm (1.12.2005)
Bilgi Toplumu Strateji Belgesi, T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, http://www.dpt.gov.tr
Halis, İ. (2001). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme, Mikro Yayın, Konya.
İpek, İ. (2001), Bilgisayarla Öğretim, Tıp Teknik Kitapçılık Ankara.
Kerzner Harold, 2009, Project Management: A Systems Approach to Planning, Scheduling, and Controlling, Hardcover
New Zealand Ministry of Education (2005). What Makes for Effective Teacher Professional Development in ICT?. http://www.minedu.govt.nz/index.cfm (22.11.2005)
New Zealand Ministry of Education (2005). What Makes for Effective Teacher Professional Development in ICT?. http://www.minedu.govt.nz/index.cfm (22.11.2005)
Özsoy, O. (2003). Etkin Eğitim Hayat Yayınları İstanbul.
Unesco (2005). IFIP Curriculum – Information and Communication Technology in Secondary Education. http://wwwedu.ge.ch/cptic/prospective/projets/unesco/en/teacher. html (12.11.2005)
Uşun, S. (2000). Bilgisayar Destekli Öğretim Pegem A Yayıncılık Ankara.
Varol, N. & at all, Bilgisayar Kurs Kitabı, Arkadaş Yayınevi Ankara
INCREASING OPPORTUNITIES IMPROVING TECHNOLOGY MOVEMENT (FATIH) PROJECT
Arzu BİLİCİ
Öğretmen, MEB Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü, Ankara, Türkiye
arzubilici@meb.gov.tr
Dr. Tunç Erdal AKDUR
Başöğretmen, MEB Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü, Ankara, Türkiye
tuncakdur@meb.gov.tr
ÖZET
Eğitimde Fatih Projesi kapsamında eğitim ve öğretimin niteliğini arttırmak ve fırsat eşitliğini sağlamak amacıyla BT araçlarının öğrenme-öğretme sürecinde etkin kullanımı için okul öncesi, ilköğretim ve ortaöğretim okullarındaki dersliklerin tamamına bilgisayar, etkileşimli tahta ve geniş bant internet altyapısı sağlanacaktır. Dersliklere kurulacak BT donanımının öğrenme-öğretme sürecinde etkin kullanımını sağlamak amacıyla öğretmenlere hizmetiçi eğitim verilecek, öğretim programlarında etkin BT kullanımı sağlanacak, eğitsel e-içerikler temin edilecek ve bilinçli, güvenli BT kullanımı sağlanacaktır. FATİH projesinin beş ana bileşeni bulunmaktadır. Bunlar; 1- Donanım ve Yazılım Altyapısının Tamamlanması, 2- e-İçeriğin Sağlanması ve Yönetilmesi, 3- Öğretim Programlarında Etkin BT Kullanımı, 4- Öğretmenlerin Hizmetiçi Eğitimi, 5- BT’nin Bilinçli, Güvenli, Yönetilebilir ve Ölçülebilir Kullanımının sağlanmasıdır. Eğitimde Fatih Projesi Millî Eğitim Bakanlığı ve Ulaştırma Bakanlığı tarafından yürütülecek olup 3 yılda tamamlanması planlanmaktadır. 1. yıl ortaöğretim okulları, 2. yıl ilköğretim ikinci kademe, 3. yıl ise ilköğretim birinci kademe okullarının BT donanım altyapısı, e-içerik, öğretim programı, hizmetiçi eğitim ve bilinçli güvenli internet kullanımı bileşenlerinin tamamlanması amaçlanmaktadır.
ABSTRACT
In the scope of Fatih Project to increase the quality of education and training and to ensure equality of opportunities, computer, interactive blackboard and high speed internet infrastructure will be provided to preschool, primary and secondary school classrooms for effective use of IT tools in the process of learning-teaching. Classrooms will be established to ensure the efficient use of IT equipment in the process of learning-teaching. In-service training will be given to teachers, effective use of IT will be provided across all curriculum programs, educational e-content will be provided and safe usage of IT will be provided. FATIH project has five main components. These are: 1 - Completing Hardware and Software Infrastructure, 2 - Provision and Management of e-Content, 3 - Effective Use of IT in Education Programs, 4 - In-Service Training of Teachers, 5 - Smart, secure, manageable and measurable use of IT. Fatih Project is carried out by the Ministry of National Education and the Ministry of Transport and will be completed in 3 years. 1. year secondary schools, 2. year second level of primary schools, 3. year first level of primary schools IT hardware infrastructure, e-content, curriculum, in-service training and safe internet usage components will be completed.
Anahtar Kelimeler
Dersliklerde Bilişim Teknolojileri, İzlenebilir Güvenli İnternet, Ağ altyapısı, e-İçerik, Bilişim Teknolojisinin Öğretim Programlarına Entegre Edilmesi.
Keywords
IT Technologies in Classrooms, Observable Safely Internet, Network Infrastructure, e-Content, Integration of IT Technologies to Curriculum Programs
GİRİŞ
Amaç
Eğitimde Fatih Projesi kapsamında e-Dönüşüm Türkiye Projesi kapsamında üretilen ve Ülkemizin bilgi toplumu olma sürecindeki eylemleri tanımlayan Bilgi Toplumu Stratejisi Belgesi, Kalkınma Planları, Bakanlığımız Stratejik Planı ve BT Politika Raporunda yer alan hedefler doğrultusunda, 2013 yılı sonuna kadar okul öncesi, ilköğretim ve ortaöğretim okullarımızda yer alan tüm dersliklere BT araçları sağlanarak, dersliklerde öğretmenler tarafından BT destekli öğretimin gerçekleştirilmesi amaçlanmıştır.
Hedefler
Donanım altyapısının iyileştirilmesi bileşeni kapsamında, Anaokulu, ilköğretim ve ortaöğretim kademesi okullarındaki (yaklaşık 40.000 okul) bütün dersliklere (yaklaşık 620.000 derslik) bilgisayar, etkileşimli tahta ve geniş bant internet erişimi sağlanacaktır. Her okula en az bir adet çok amaçlı fotokopi makinesi sağlanacaktır.
e-İçeriğin sağlanması bileşeni kapsamında, öğretim programlarında yer alan ders içerikleri için öğrenme nesneleri hazırlanacak ve e-kitap formatında elektronik ortama aktarılacaktır. Bu e-içeriklere web tabanlı ortamlarda hem çevrimiçi hem çevrimdışı biçimde ulaşılabilecektir.
Öğretim Programlarında Etkin BT kullanımı bileşeni kapsamında okul öncesi, ilköğretim, ortaöğretimde kullanılan öğretmen kılavuz kitapları, program uygulama kılavuz kitapları ve öğretim modüllerinde yer alan öğretim etkinlikleri okullarımızın dersliklerine sağlanan donanım altyapısının ve eğitsel e-içeriğin etkin kullanımını içerecek şekilde güncellenecektir.
Öğretmen Hizmetiçi Eğitimi bileşeni kapsamında okullarımızda görev yapan yaklaşık 600.000 öğretmenin; sınıflara sağlanan donanım altyapısını, eğitsel e-içeriği ve BT’ye uyumlu hale getirilen öğretim programlarına uygun biçimde kullanma becerilerini geliştirmeleri için yüzyüze ve uzaktan eğitim aracılığıyla hizmet içi eğitimi gerçekleştirilecektir.
BT’nin Bilinçli, Güvenli, Yönetilebilir ve Ölçülebilir Kullanımının sağlanması bileşeni kapsamında, eğitim-öğretim süreçlerinde BT araçlarıyla birlikte internetin bilinçli ve güvenli kullanımının sağlanması için gerekli donanım ve yazılım altyapısının kurulması ve mevzuat düzenleme çalışmaları yapılacaktır.
Projenin Gerekçesi
Devlet Planlama Teşkilatı tarafından hazırlanan (2006-2010) Bilgi Toplumu Stratejisi’nde Bilişim Teknolojilerinin Eğitim Sistemimizde kullanımıyla ilgili olarak “Bilgi ve iletişim teknolojileri eğitim sürecinin temel araçlarından biri olacak ve öğrencilerin, öğretmenlerin bu teknolojileri etkin kullanımı sağlanacaktır.” hedefi yer almaktadır. Bu kapsamda Bakanlığımızdan; örgün ve yaygın eğitim verilen kurumlarda bilgi ve iletişim teknolojisi altyapısının tamamlanması, öğrencilere bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanma yetkinliğinin kazandırılması ve bu doğrultuda öğretim programlarının geliştirilmesi istenmektedir.
Mevcut Durum, İhtiyaçlar ve Problemler
Ülkemizde bilişim teknolojilerinin eğitime entegrasyonu sürecinde, her okula bir BT sınıfı kurulması yaklaşımı 1990’lı yıllardan beri çözüm yöntemi olarak kullanılmaktadır. Şu anda okullarımızın tamamına yakını BT sınıflarına sahiptir. Ancak BT sınıflarının okullarda kullanımı ve eğitime entegrasyonu sürecinde çeşitli sorunlar yaşanmaktadır. BT sınıflarının haftalık ders programı bağlamında kullanıldıkları düşünüldüğünde, her öğretmen ve öğrenci için kullanım süresi ve kapasitesi yetersiz kalmaktadır. Okullarımızda BT sınıfları genellikle bilişim teknolojileri dersi öğretiminde kullanılmaktadır. Bu sebeplerle, her dersliğin bilişim teknolojileriyle donatılması yaklaşımına geçilmesi gerekli görülmektedir. Dünya genelinde artık bilişim teknolojileri dersliklerde daha çok kullanılmakta, bu teknolojiler öğrenci ve öğretmenlere daha çok yaklaşmakta ve yüz yüze eğitimle BT destekli eğitimin derslik ortamında birlikte gerçekleştirilmesine yönelik çalışmalar hızlanmaktadır. Bu sebeplerden dolayı içinde bilişim teknolojileri araçlarının olduğu derslik anlayışına geçilmesine Bakanlığımız tarafından karar verilmiştir.
Projeden Doğrudan ya da Dolaylı Yoldan Fayda Sağlayacak Gruplar
Ülkemizin, demografik yapısının sağladığı potansiyelden doğru seçimlerle yararlanır ve hem uluslararası alanda hem de farklı toplum kesimleri arasında varolan sayısal uçurum azaltılırsa, bilgi toplumuna dönüşümde başarıya ulaşmak mümkün olacaktır. Türkiye’nin stratejik önceliklerinin başında ekonomik ve sosyal alanda topyekün bir değişimi ifade eden bilgi toplumuna dönüşüm süreci; giderek güçlenen ekonomisi, genç ve dinamik nüfus yapısı, küreselleşen dünya ekonomisinin avantajlarını giderek daha iyi kullanan deneyim sahibi girişimcileri ile Türkiye açısından büyük fırsatlar sunmaktadır. Bu fırsatlar etkin şekilde kullanılarak, 2010 yılına kadar uluslararası rekabet gücüne sahip bilgiye dayalı ekonomik ve sosyal gelişimin sürdürülebilir kılınması ve toplumsal refahın artırılması için bütüncül bir dönüşüm stratejisi izlenmesi gerekmektedir.
Bu kapsamda; ekonomik ve sosyal yaşamın hemen her alanını ilgilendiren bilgi toplumuna dönüşüm sürecinde doğru stratejiler geliştirmek ve uygun adımları zamanında atabilmek için öncelikle; 2010 yılına kadar Türkiye’nin bilgi toplumuna dönüşümünde pay sahibi olacak unsurlar da dahil olmak üzere ülkenin koşul ve ihtiyaçları tespit edilmiş, dünyadaki genel yaklaşım ve dinamikler de göz önünde bulundurularak stratejik öncelik ve hedefler belirlenmiştir.
Nitekim, bu doğrultuda yukarıda ki DPT’ nin Bilgi Toplumu Stratejisinin hedeflerini ilke edinen Eğitimde Fatih (Fırsatları Artırma Teknolojiyi İyileştirme Hareketi) Projesi ile Türkiye’de ki 40.000 okul ve 620.000 derslik teknolojik donanım ve alt yapısı ile birlikte geniş bant internet erişimine sahip hale gelecektir. Sosyal dönüşüm anlamında en büyük gelişme öğretmen ve öğrencilerin eğitim alanında bilgiyi ve teknolojiyi en etkin şekilde kullanabilmeleri yönünde beklenmektedir. Teknolojiyi etkin kullanan öğrencileri yetiştirebilen bir ülke olarak Türkiye’nin ciddi anlamda sosyal fayda sağlayacağı öngörülmektedir. Bilgi ve teknolojiyi etkin kullanan bireylerin işletmelerde kolaylıkla istihdam edilerek üretime ve ekonomiye fayda sağlayabileceği düşünülmektedir. Eğitimde Fatih (Fırsatları Artırma Teknolojiyi İyileştirme Hareketi) Projesi tüm öğretmen ve öğrenciler için eşit bilgi ve teknoloji olanağı sunacaktır.
Eğitimde Fatih (Fırsatları Artırma Teknolojiyi İyileştirme Hareketi) Projesinin uygulandığı okullardan mezun olan bireylerin gündelik ve iş yaşamlarında bilgi ve teknolojiyi etkin kullanarak bilgi toplumuna dönüşümü, gerçekleştirebilmeleri hedeflenmektedir. Bu proje sosyal ve kültürel değişimi de bünyesinde barındıran bütüncül bir süreçtir. Bireylerin gündelik yaşamlarında ve çalışma hayatlarında bilgi ve iletişim teknolojilerini etkin ve yoğun kullanımı, bilgiye erişim imkanlarının geliştirilmesi suretiyle kendi potansiyellerini gerçekleştirmelerini ve yaşam kalitelerini artırmalarını sağlayabileceği düşünülmektedir.
Türkiye, bu sosyal dönüşüm sürecinde, bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanımı ile ekonomik ve sosyal faydayı artırmayı amaçlayan etkin kullanım odaklı stratejiyi benimsemiştir. Bu doğrultuda, halen bilgi ve iletişim teknolojilerini göreceli olarak daha çok kullanan öğrenciler, çalışanlar ve işsizler odak kitle olarak seçilmiştir. Aynı zamanda, kısa ve orta vadede değişen ekonominin gereklerine uygun iş gücü ihtiyacını da karşılayacak bu öncelikli kesimlere, bilgi ve iletişim teknolojilerine erişim fırsatı ve eğitim süreçlerinin bu teknolojilerle desteklenmesi suretiyle kullanım yetkinliği kazandırılarak, bilgi toplumunun gerektirdiği insan kaynağının geliştirilmesi sağlanacaktır. Genç nüfusa sunulacak erişim imkanları, kazandırılacak yetkinlik ve motivasyon ile bilgi toplumuna dönüşümde “itici güç” yaratılmış olacaktır. Bu bağlamda Eğitimde Fatih (Fırsatları Artırma Teknolojiyi İyileştirme Hareketi) Projesi bilgi toplumu strateji belgesinde yer alan bu stratejiyi destekleyici nitelikte hedefler ortaya koymaktadır.
Projeden doğrudan ya da dolaylı yoldan fayda sağlayacak gruplar Bakanlığımıza bağlı okullarda görev yapan öğretmenler ve öğrencilerdir. Bu proje sayesinde öğrenciler ve öğretmenler dersliklerine kurulan bilişim teknolojisi araçlarını eğitim-öğretim süreçlerinde daha etkin kullanabileceklerdir.
YÖNTEM
Proje Uygulama Adımları
Proje kapsamında yapılacak temel çalışmalar aşamalı olarak aşağıdaki şekilde yürütülecektir:
1. 2011, 2012 ve 2013 yıllarında dersliklerine BT araçları sağlanacak okulların belirlenerek yıllara göre sıralanması
2. Proje okullarında ve dersliklerde ihtiyaç duyulacak bilişim teknolojilerinin teknik özelliklerinin ve ağ altyapısının ihtiyaçlarının tespiti ve teknik şartnamesinin hazırlanması
3. Bakanlık Merkez teşkilatında, okullarda ve dersliklerde bilişim teknolojisi donanım, ağ altyapısının kurulması ve internet erişiminin sağlanması
4. Eğitsel e-içeriğin sahip olması gereken pedagojik ve teknik özelliklerin belirlenerek, öğretim programlarında yer alan bütün ders içeriğinin çoklu ortam prensiplerine uygun olarak elektronik ortama aktarılması
5. Öğretim programlarının dersliklere sağlanan BT araçlarına ve eğitsel e-içeriğe uyumlu hale getirilmesi. Öğretmen kılavuz kitaplarına dersliklere sağlanan BT araçlarının kullanımını içeren ders etkinliklerinin eklenmesi
6. BT araçlarının, derslerin işlenmesi esnasında nasıl kullanılacağına dair öğretmenlere eğitim verilmesi
7. Dersliklerde bilinçli ve güvenli BT araçlarının kullanımının sağlanması için öğrencilerin, öğretmenlerin ve yöneticilerin internet kullanırken karşılaşabilecekleri riskler, dikkat etmeleri ve uymaları gereken kurallar belirlenerek bu konuda mevzuat hazırlanması.
8. Derslerde bilişim teknolojisi araçlarıyla öğretmenlerin ne düzeyde eğitim yaptıklarının izlenmesi ve gerektiğinde kullanımla ilgili gerekli önlemlerin alınması
9. Projenin değerlendirilmesine yönelik etki araştırmasının yapılması.
Proje Çıktıları
Eğitimde FATİH Projesi sonuçlandıktan sonra ortaya çıkan, dersliklerdeki BT araçlarının eğitim-öğretim amaçlı olarak kullanım oranı projenin başarısının göstergesi olacaktır.
FATİH Projesinin temel göstergeleri:
1. BT araçları ile donatılmış derslik sayısı
2. Dersliklerde BT araçlarını kullanma konusunda eğitim almış öğretmen sayısı
3. İnternet bağlantısı sağlanan derslik sayısı
4. Dersliklerdeki BT araçlarını kullanan öğretmen sayısı
5. Öğretin etkinliklerine BT kullanımı entegre edilerek güncellenmiş öğretmen kılavuz kitabı sayısı
6. Öğretmenlerin BT araçlarını ders öğretiminde haftalık olarak kullandığı ders saati sayısı
7. Güvenli internet kullanan öğretmen, öğrenci ve yönetici sayısı
Proje sonunda aşağıdaki proje çıktılarına ulaşmak hedeflenmektedir:
Proje tamamlanana kadar tüm derslikler BT araçları ile donatılacaktır. Proje sonunda öğretmenlerin tamamı dersliklerindeki BT araçlarını ve interneti öğretim süreçlerinde kullanma konusunda eğitim alacaktır. Proje sonunda öğretmenlerin tamamı her derste dersliklerindeki BT teknolojilerini ders öğretiminde kullanacaklardır. Proje sonunda tüm derslerin öğretmen kılavuz kitapları BT araçları ile öğretimi içerecek biçimde güncellenecektir. Proje sonunda Bakanlığımıza bağlı tüm okullarda güvenli ve bilinçli internet kullanımı sağlanacaktır. Dersliklerde kullanılan tüm yazılımların ne düzeyde kullanıldığı izlenebilecek ve raporlandırılacaktır.
Proje Uygulaması
Donanım ve Yazılım Altyapısının Sağlanması Bileşeni:
Fatih projesinin konseptine uygun Ankara Sincan’da proje pilot okulu oluşturulmuş, eğitim teknolojiside BT ekipmanlarının eğitim ortamlarında öğretmenlerimiz tarafından gerçek anlamda denemeleri yapılması sağlanmıştır. Bu okulumuzdaki eğitimcilerden ve öne çıkan iyi uygulamalar ülkemiz ve tüm dünya örnekleri toplanarak projenin konsepti güncellenmiştir. Bu okulumuzun tüm sınıflarına bilişim teknolojileri ve internet ağ altyapısı kurulmuştur. Söz konusu pilot okulda Fatih Projesi uygulamalarına yönelik yapılan araştırma sonuçlarına göre dersliklere sağlanan dizüstü bilgisayarların öğretmenlerin çoğunluğu tarafından kullanımı ve özellikleri, sağlamlık, kolaylık, hızlı açılması, hafif olması, istenilen netlikte görüntüye sahip, performansının yeterli olması, ev-okul kullanımı için uygun olması, ekran boyutunun yeterli olması, güneşli ortamda ekran görünümünün uygun olması açışından olumlu olarak değerlendirilmektedir.
Projeksiyon cihazıyla ilgili olarak ışık seviyesinin yeterli olması, bakımının ve, kullanımının kolay olması, görüntü kalitesinin yüksek olması, yer tasarrufu sağlaması, çabuk açılıp kapanması, renk canlılığı ve renk geçişini sağlaması nedeniyle kısa atımlı projeksiyon cihazının kullanımıyla ilgili olarak olumlu tutum ve görüş belirtmişlerdir.
Katılımcıların, etkileşimli tahta cihazının kullanımı ve özelliklerine yönelik olarak kullanım kolaylığı, korunabilirlik, eni ve boyunun yeterliliği, sağlamlığı, gölgelenme probleminin olmaması, dokunmatik özelliğinin bulunması, gürültü yapmaması, yüzeyinin dayanıklı olması, ekran notlarını kaydetme özelliğinin olması parametrelerine çoğunlukla kararsızım ifadesini kullandıkları görülmektedir. Buradan da öğretmenlerimizin etkileşimli tahta konusunda eğitime ihtiyaç duydukları gözlenmektedir.
Çok amaçlı yazıcılar okullarda öğretmenlerimizin hazırladıkları her türlü dokümanı (sınav soruları, ders notları, vb.) kolaylıkla çıktısını almaları ve öğrencilerine ders öğretimi amaçlı olarak dağıtabilmelerini sağlayacaktır. Çok amaçlı yazıcılar ayrıca okul idareleri tarafından idari işleri gerçekleştirme amaçlı da kullanılabilir.
Dersliklere kurulan ağ altyapısıyla ilgili olarak sınıf kablolamasının uygunluğu, internet hızının yeterliliği, bağlantı prizlerinin sağlamlığı ve estetikliği, bağlantının kolaylıkla yapılabilmesiyle ilgili olarak katılımcıların büyük çoğu olumlu görüş belirtilmiştir. Dersliklere kurulan ses sistemleriyle ilgili olarak, ses düzeyinin yeterliliği, ses kalitesinin yeterliliği, ses sistemindeki hoparlörlerin durumu noktasında olumlu görüş belirtmişlerdir.
Eğitsel e-İçeriğin Sağlanması ve Yönetilmesi Bileşeni:
Bu kapsamda; Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı ile birlikte yürütülen ortak çalışmalarla; e-içeriklerin genel, pedagojik ve teknik standartları belirlenmiştir. Böylece e-içerik üreten öğretmenlerimiz ve diğer üreticiler için rehber niteliğinde bir çerçeve oluşturularak üretime yönelik kriterler belirlenmiştir.
Ayrıca; öğretmenlerimizin e-içerik geliştirmelerini desteklemek amacıyla http://kursiyernet.meb.gov.tr/ adresinden de içerik geliştirmeye yönelik eğitim videoları yayınlamaktadır. Ayrıca ülkemizde öne çıkan e-içerik geliştiricisi özel sektör firmaları ile dünyadan bu alanda içerik geliştiren firmaların fatih projesi kapsamında e-içeriklerin hibe yazıları alınmış olup protokol hazırlıkları devam etmektedir.
Öğretim programlarında Etkin BT Kullanımı Bileşeni:
Öğretim Programlarının BT kullanımını desteklemesi amacıyla; öğretmen kılavuz kitaplarının okullarımızın dersliklerine sağlanan donanım altyapısı ve eğitsel e-içeriğin etkin kullanımını içerecek şekilde yenilenmesi amacıyla Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı ve Eğitim Öğretim Daireleri ile komisyon kurulması çalışmaları başlamıştır.
Öğretmenlerin Hizmetiçi Eğitim Bileşeni:
Proje bileşeni kapsamında; okullarımızda görev yapan yaklaşık 626.000 öğretmenin sınıflara sağlanan donanım altyapısını, eğitsel e-içerikleri ve BT’ye uyumlu hale getirilen öğretmen kılavuz kitaplarını etkin biçimde kullanma becerilerini geliştirmelerine dönük yüz yüze ve uzaktan eğitim aracılığıyla hizmetiçi eğitim faaliyetleri planlanmıştır. Akademisyenlerden oluşan bir kurulla bu konudaki çalışmalar devam etmektedir. Öğretmenlere verilecek ilk hizmetiçi eğitimin iki ay içinde başlanması öngörülmektedir. Ayrıca Eğitimde Fatih Projesinin tanıtımının yapılması ve yaygınlaştırılması hususunda Hizmetiçi Eğitim Dairesi Başkanlığı tarafından, yapılan tüm hizmetiçi eğitim faaliyetlerinin ilk gününde http://fatihprojesi.meb.gov.tr adresinde bulunan sinevizyon ve sunular kullanılarak projeyle ilgili tanıtım yapılmaktadır.
Ağ Altyapısı ve Geniş Bant İnternet Kullanımı ile Bilinçli ve Güvenli BT Kullanımının Sağlanması Bileşeni:
Bu kapsamda; her dersliğe geniş bant internet erişimi kablolu bağlantı ile sağlanması, eğitim-öğretim süreçlerinde BT araçlarıyla birlikte internetin de bilinçli ve güvenli kullanımını sağlamak için gerekli donanım ve yazılım altyapısının kurulması amacıyla sistem topolojisi çalışmaları tamamlanmıştır. Güvenli ve Bilinçli İnternet ve BT kullanımının farkındalığını oluşturmak amacıyla Genel Müdürlüğümüz bünyesinde bir çalışma grubu oluşturulmuş ve çalışmalar devam etmektedir. Bu konudaki ilk farkındalık etkinliklerinin iki ay içinde başlanması öngörülmektedir.
Gelişmiş ülkelerle ülkemiz arasındaki eğitimde bilişim teknolojilerinin kullanımıyla ilgili sayısal uçurumun ortadan kaldırılmasına dönük olarak projenin başarıya ulaşması için sahiplenilmesi ve proje farkındalığının oluşturulması konusunda bilgilendirme ve tanıtım toplantıları için hazırlıklar tamamlanmış olup iki ay içerisinde başlanması öngörülmektedir. Bu sahiplenme ve farkındalık toplantıları il valileri, milli eğitimden sorumlu vali yardımcıları, il milli eğitim müdürleri, projeden sorumlu il milli eğitim müdür yardımcıları, bakanlık müfettişleri ve il eğitim müfettişleri başkanlarına dönük olarak takvimlendirilmektedir.
SONUÇ
Eğitimde Fatih Projesinin eğitim öğretim boyutunda oluşturacağı katma değerler aşağıdaki biçimde sıralanabilir:
1. F@tih projesinin tamamlanması süreci sonunda Türkiye’deki internet ağ altyapısı ve topolojisi gelişerek çok büyük bir oranda fiber altyapı ile gelişmiş ülkelerin bant genişliği ve internet hızını yakalamış olacaktır.
2. Tüm okulların sınıflarına geniş bant internetin ulaşmasıyla ülkemizde elektronik seçim ve sayımın altyapısı oluşmuş olacaktır.
3. Gelişmiş ülkelerle ülkemiz arasındaki sayısal uçurum ortadan kalkacaktır.
4. İnternet kullanım oranları ve güvenli internet kullanımı, bilinçli teknoloji kullanımı konularında büyük mesafeler alınmış olacaktır.
5. F@tih projesi kapsamında okullara alınacak tüm donanım malzemelerinin Türkiye’de üretim veya montajının yapılması başta işsizlik, bilişim sektörünün gelişmesi gibi konularda ülkemize bir katmadeğer olacaktır.
6. Elektronik ortamdaki eğitim içeriklerin ve üretici firmalarının F@tih projesi ile başlayan süreç ile Türkiyedeki e-içerik kalitesi ve miktarında artış olacaktır.
7. Eğitimcilerin teknoloji ve BT okuryazarlığı seviyesinde artış olacaktır.
Fatih Projesi Milli Eğitim Bakanlığı ve Ulaştırma Bakanlığı tarafından birlikte yürütülmekte olup 3 yılda tamamlanması planlanmaktadır. 1. yıl ortaöğretim okulları, 2. yıl ilköğretim ikinci kademe, 3. yıl ise ilköğretim birinci kademe ve okulöncesi okullarının BT donanım altyapısı, e-içerik, öğretim programı, hizmetiçi eğitim ve bilinçli güvenli internet kullanımı bileşenlerinin tamamlanması amaçlanmaktadır.
KAYNAKÇA
Anderson N. & at all (2005). Sustaining and Supporting Teacher Professional Development in ICT. http://www.aare.edu.au/02pap/and02399.htm (5.11.2005)
Campell, A. Clark, 2006, The One-Page Project Manager: Communicate and Manage Any Project With a Single Sheet of Paper, Wiley
Corporate Author, 2008, A Guide to the Project Management Body of Knowledge, Project Management Institute
Dr Neil Anderson & at all (2005). Sustaining and Supporting Teacher Professional Development in ICT. http://www.aare.edu.au/02pap/and02399.htm (5.11.2005)
Dr. Dorothy Williams & at all. (2005). Teachers' ICT skills and knowledge needs Final Report to SOEID. http://www.scotland.gov.uk/library/ict/append-title.htm (1.12.2005)
Bilgi Toplumu Strateji Belgesi, T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, http://www.dpt.gov.tr
Halis, İ. (2001). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme, Mikro Yayın, Konya.
İpek, İ. (2001), Bilgisayarla Öğretim, Tıp Teknik Kitapçılık Ankara.
Kerzner Harold, 2009, Project Management: A Systems Approach to Planning, Scheduling, and Controlling, Hardcover
New Zealand Ministry of Education (2005). What Makes for Effective Teacher Professional Development in ICT?. http://www.minedu.govt.nz/index.cfm (22.11.2005)
New Zealand Ministry of Education (2005). What Makes for Effective Teacher Professional Development in ICT?. http://www.minedu.govt.nz/index.cfm (22.11.2005)
Özsoy, O. (2003). Etkin Eğitim Hayat Yayınları İstanbul.
Unesco (2005). IFIP Curriculum – Information and Communication Technology in Secondary Education. http://wwwedu.ge.ch/cptic/prospective/projets/unesco/en/teacher. html (12.11.2005)
Uşun, S. (2000). Bilgisayar Destekli Öğretim Pegem A Yayıncılık Ankara.
Varol, N. & at all, Bilgisayar Kurs Kitabı, Arkadaş Yayınevi Ankara
